استفاده از Demand Dial Routing در ویندوز 2000 سرور

اشاره : گرچه سیستم‌عامل‌های سرور و از جمله سیستم‌عامل ویندوز 2000 سرور امروزه در اکثر سازمان‌ها به عنوان یک سرویس‌دهنده قوی برای بانک‌های اطلا‌عاتی و برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار می‌گیرند، با به کاربردن سرویس RRAS و استفاده از چند اینترفیس می‌توان آن را به عنوان روتر یا مسیریاب هم به کار گرفت. این قابلیت ویندوز 2000 سرور مخصوصاً راه را برای استفاده از خطوط تلفن معمولی جهت ارتباط دادن چند شبکه LAN در نقاط مختلف هموار می‌سازد. در این نوشتار سعی شده‌است قابلیت‌های ویندوز 2000 سرور جهت تبدیل شدن به یک روتر با استفاده از تکنیک Demand Dial Routing مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

سرویس Routing and Remote Access Service) RRAS) یکی از سرویس‌های مهم در ویندوز 2000 سرور است که می‌تواند دو وظیفه اصلی را روی کامپیوتری که فعال می‌شود انجام دهد که بسته به نیاز، هر یک از این دو سرویس می‌تواند فعال یا غیرفعال باشد. این وظایف عبارتند از:  - Remote Access Service یا سرویس جوابگویی به تماس‌های تلفنی و ارتباطات Virtual Private Network) VPN)  که بیشتر در ISPها و یا مراکزی مورد استفاده واقع می‌شود که ارتباط تلفنی را با اینترنت و یا اینترنت فراهم می‌کنند. - سرویس Routing که وظیفه برقراری، حفظ و پایان دادن ارتباطات و نیز مسیریابی بین شبکه‌های متصل به این کامپیوتر را برعهده دارد. بحث اصلی این نوشتار بیشتر بر این سرویس ویندوز سرور 2000 نسخه (Advanced Server) و در شبکه‌های با پروتکل TCP/IP خواهد بود. Routing Service برای برقراری ارتباطات شبکه‌های مرتبط به هم از طریق خطوط تلفن شهری از تکنیکی به نام Demand Dial Routing استفاده می‌کند و عملا‌ با این روش کامپیوتر به روتری تبدیل می‌شود که بین شبکه‌های متصل به آن مسیریابی انجام‌می‌دهد، در صورت نیاز به برقراری ارتباط با شبکه مقصد شماره‌گیری می‌کند و به شماره‌گیرهایی نیز که از طریق روتر راه‌دور (که آن هم کامپیوتری شبیه همین کامپیوتر است) پاسخ می‌دهد و پس از برقراری ارتباط بسته‌های اطلا‌عاتی را روی خطوط ارتباطی مسیردهی می‌کند. سرویس مسیریابی  همان‌طور که اشاره شد سرویس روتینگ جزئی از سرویس RRAS است و برای مسیریابی بین شبکه‌های WAN وLAN مورد استفاده قرار می‌گیرد و از اکثر پروتکل‌های مسیریابی معمول مثل RIP و Static Route و ... پشتیبانی می‌کند. ساده‌ترین طرحی که می‌توان برای کاربرد این سرویس در ویندوز 2000 مورد استفاده قرار داد، برقراری ارتباط بین دو شبکه LAN است. (شکل 1)   شکل 1 روش دیگر کاربرد این سرویس مطابق شکل 2 است. در این روش ارتباط بین دو کامپیوتر ویندوز2000 (و در نتیجه ارتباط بین دو LAN) از طریق یک شبکه PSTN یا ISDN با شماره‌گیری معمولی است که امروزه تقریباً در همه جا در دسترس است و جهت استفاده از آن‌ها در سرویس RRAS از روشی به نام Demand -Dial Routing استفاده می‌شود که در ادامه به نحوه استفاده و پیکربندی آن در شبکه‌های با پروتکل TCP/IP می‌پردازیم. شکل 2 موارد استفاده Demand Dial Routing  مفهوم on-demand یا ارتباط براساس تقاضا در مقابل مفهوم Persistant یا ارتباط همیشگی به کار می‌رود و به این معناست که ارتباط بین دو سرور که سرویس RRAS روی آن نصب شده و ویژگی on-demand روی آن‌ها فعال شده است، براساس نیاز برقرار شود و در صورت عدم نیاز، قطع شود. خطوط PSTN) Dial-up یا ISDN) ماهیتاً حالت قطع یا وصل دارند و برخلا‌ف خطوط دیجیتال معمولی (E1 یا T1) که شارژ ثابت دارند، هزینه شارژشان متناسب با مدت زمان وصل بودنشان است. بنابراین تکنیک on-demand یا Demand Dial دقیقا متناسب با وضعیت این‌گونه خطوط پیاده‌سازی شده است و ارتباطات شبکه‌ای از این نوع به صورت خودکار و در صورت نیاز و وجود ترافیک برقرار می‌شود و در صورت عدم ترافیک قطع می‌گردد.  شکل  3 ارتباطات on-demand روی سرویس RRAS به دو صورت دو‌طرفه و یک‌طرفه است. در حالت یک‌طرفه یک سرور RRAS  به عنوان calling router و سرور دیگر به عنوان answering router فعالیت می‌کند و فقط سرور callingrouter می‌تواند اقدام به شروع و برقراری ارتباط نماید و answering router فقط می‌تواند به تماس گرفته شده پاسخ دهد تا ارتباط بین دو سرور به‌طور کامل برقرار شود. در حالت ارتباط دوطرفه که در ادامه بحث و بررسی بیشتری روی آن خواهیم داشت، ارتباط به صورت دوطرفه است. به این معنی که هر کدام از سرورهای موجود در دو طرف ارتباط می‌توانند هم به صورت calling router و هم به صورت answering router عمل نمایند. از این‌رو باید هر دو سرور طوری تنظیم شوند که هم در مواقع نیاز تماس برقرارکنند و هم به تماس‌های گرفته شده از سرور مقابل پاسخ دهند. دراین حالت به محض این‌که یک سرور نیاز به ارسال اطلا‌عات به سمت سرور مقابل احساس نماید، اقدام به شماره‌گیری و برقراری ارتباط می‌نماید و در صورت عدم وجود ترافیک بین دو سرور نیز هر یک از دو سرور می‌توانند ارتباط را قطع نمایند. برای برقراری ارتباط دو طرفه بین دو سرور باید شرایط ذیل تأمین شود: شکل  4 - هر دو سرور به عنوان روتر LAN و WAN پیکربندی و تنظیم شوند. - حساب‌های کاربری روی هر دو سرور تعریف شوند تا اعتبارسنجی و تصدیق هویت سرور calling router توسط سرورanswering router امکان‌پذیرشود. - اینترفیس همنام با حساب کاربری که سرور تماس‌گیرنده از آن استفاده می‌کند، باید روی هر دو سرور تنظیم و پیکربندی شود. این تنظیمات شامل شماره تلفن سرور جواب‌دهنده به تماس و حساب کاربری جهت اعتبارسنجی و تصدیق هویت است. یک مثال در این قسمت یک مثال از یک ارتباط دو طرفه Demand Dial را مورد بررسی قرار می‌دهیم و جزئیات پیکربندی سرورها را با آن دنبال می‌کنیم. همان‌طور که در شکل سه مشخص است: Site1 دارای یک کامپیوتر ویندوز 2000 سرور است که به عنوان روتر، مطابق شرایطی که در قسمت قبل به آن اشاره شد، تنظیم شده است (از این به بعد در ادامه مثال این سرور را به عنوان Router1 می‌شناسیم). همه کامپیوترهای این سایت به آدرس 0.1.16.172 با ماسک شبکه  0.255.255.255 متصلند. Router1 یک مودم دارد که به پورت com1 آن متصل است و شماره تلفن آن 7240005 می‌باشد. Site2 نیز مانند Site1 دارای یک سرور (از این به بعد در ادامه مثال این سرور را به عنوان Router1 می‌شناسیم) و یک مودم متصل به پورت com1 و با شماره‌های تلفن [phone] می‌باشد و آدرس شبکه‌ آن 0.2.16.172 با ماسک شبکه 0.255.255.255 است. شکل  5 نکته قابل توجه این است که قبل از شروع پیکربندی چنانچه سرویس Demand Dial روی سرورها فعال نباشد، باید با استفاده از حساب کاربری Administrator وارد کنسول مدیریتی سرویس RRAS (روی هر دو سرور) بشویم و آن را مطابق شکل چهار فعال نماییم تا بدین‌وسیله دو سرور را برای عملیات Routing آماده نماییم.   با کلیک راست روی نام سرور و انتخاب Properties، گزینه Router را هم علا‌مت می‌زنیم و گزینه LAN and demand -dial routing را نیز ایجاد ‌می‌نماییم.   همچنین ابتدا باید مد Routing را روی حداقل یکی از پورت‌های نصب شده روی سرورها فعال نماییم که برای این‌کار مطابق شکل پنج روی گزینه Prots کلیک راست می‌نماییم و پس از انتخاب گزینه properties مودم موردنظر را انتخاب می‌کنیم و با انتخاب دکمه configure گزینه demand-dial routing را علا‌مت می‌زنیم. برای پیکربندی سرورها در ادامه باید مراحل ذیل را با استفاده از حساب کاربری Administrator انجام دهیم:   - ایجاد یک اینترفیس Demand Dial  برای این‌کار کنسول مدیریتی RRAS را باز می‌کنیم و تحت نام سرور موردنظر روی گزینه Routing Interface کلیک راست می‌کنیم. گزینه new demand dial interface را انتخاب می‌نماییم و دستورات ویزارد موردنظر را دنبال‌می‌کنیم. هنگام اجرای این ویزارد باید اطلا‌عات زیر را برای Router1 اطلا‌عات وارد کنیم: Interface name: DD-Site2 Equipment: Modem on COM1 Phone number:8242425 Protocols: TCP/IP  Authentication credentials: DD-Site 1 with a password برای Router2 نیز باید همانند Router1 اطلا‌عات ذیل را وارد نماییم. Interface name: DD-Site1 Equipment: Modem on COM2 Phone number:7240005 Protocols: TCP/IP  Authentication credentials: DD-Site2with a password ایجاد یک مسیریابی ایستا با استفاده از حساب کاربری Administrator و ورود به کنسول مدیریتی سرویس RRAS که Static routing با مشخصات ذیل ایجاد می‌کنیم. Router1 Interface: DD-Site2 Destination:172.16.2.0 Network mask:255.255.255.0 Metric:1 Router2 Interface: DD-Site1 Destination:172.16.1.0 Network mask: 255.255.255.0 Metric:1 شکل  6 با توجه به این‌که ارتباط Demand Dial یک ارتباط از نوع PPP است، آدرس IP مربوط به Gateway نیاز به پیکربندی ندارد. برای تنظیم موارد فوق پس از باز کردن کنسول مدیریتی RRAS باید روی گزینه static route از گزینه IP routingکلیک راست کنیم و مطابق شکل new static route6 را انتخاب کنیم و اطلا‌عات فوق را وارد نماییم.   ایجاد دو حساب کاربری با مجوز شماره‌گیری برای ایجاد امکان شماره‌گیری برای دو سرور، باید هر کدام از آن‌ها روی سرور طرف مقابل دارای حساب کاربری معتبر با قابلیت شماره‌گیری باشند.   به‌علا‌وه، نام حساب کاربری سروری که ارتباط برقرار می‌کند (شماره‌گیری انجام می‌دهد) باید روی سرور مقصد دقیقا همان نام اینترفیس Demand Dial باشد که روی سرور مقصد ایجاد شده‌است. با این حساب باید نام کاربری به ترتیب ذیل روی هر دو سرور با قابلیت dial-in ایجاد شود. Router1  Account name: DD-Site2with a password Router2  Account name: DD-Site1with a password ضمنا گزینه change password at next logon باید غیرفعال و گزینه Password never Expried فعال باشد. شکل  7 شکل  8 پیکربندی نهایی بعد از اجرای مراحل فوق پیکربندی سرورهای دو سایت مطابق شکل 7 خواهدشد. ارتباط Demand Dial به صورت Multilink  چنانچه پهنای باند ارتباط شماره‌گیری بین دو سرور برای این ارتباط کافی نباشد، به آسانی می‌توان با استفاده از خطوط تلفن و مودم‌های بیشتر پهنای‌باند را تا چند برابر افزایش داد.   برای این‌کار باید تعداد پورت‌های نصب شده روی هر دو سرور را با استفاده از Multiport افزایش داد؛ البته بدون نصب Multiport هم معمولا‌ً دو تا سه پورت com  یا USB روی کامپیوتر سرور وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای افزایش مودم‌های نصب شده استفاده کرد. شکل  9 پس از نصب مودم‌های اضافی روی سرورهای دو طرف و اتصال به خطوط تلفن به راحتی می‌توان پهنای‌باند آن‌ها را مطابق شکل 8 به اینترفیس Demand dial که قبلا‌ً ایجاد کرده بودیم اضافه کرد.   البته قبل از استفاده از آن‌ها باید مد کاری آن‌ها را مطابق شکل پنج در حالت Routing تعیین نماییم. همچنین گزینه multilink را مطابق شکل هشت با کلیک راست روی نام سرور و انتخاب زبانه PPP، انتخاب نماییم.   برای اضافه کردن پهنای‌باند این مودم به پهنای‌باند اینترفیس Demand Dial باید با انتخاب گزینه Routing Interface  روی اینترفیس Demand Dial موردنظر در سمت راست کلیک راست نماییم و با انتخاب گزینه Properties مودم‌های دیگری شکل  10 را به این اینترفیس اضافه کنیم و سایر تنظیمات این مودم از قبیل شماره تلفن تماس آن در زبانه general همین صفحه قابل تنظیم است.  (شکل 8 و 9) در زبانه option هم مطابق شکل 10 تنظیمات دیگری از اینترفیس Demand Dial از قبیل نوع ارتباط، مدت زمان لا‌زم بیکاری خط جهت خاتمه ارتباط، تعداد دفعات شماره‌گیری و نیز گزینه multiple device (برای ارتباطات multilink) لا‌زم است. نتیجه‌گیری برای شرکت‌ها و یا سازمان‌هایی که تبادل اطلا‌عات بین شبکه‌هایشان در حدی نیست که نیاز به ارتباطات دائم باشد، یا امکان استفاده از خطوط ثابت VPN امکانپذیر نباشد و یا پرداخت هزینه این خطوط مقرون به صرفه نباشد، استفاده از ارتباط Demand Dial که علا‌وه بر کاهش هزینه خطوط ارتباطی به لحاظ استفاده از یک کامپیوتر به عنوان روتر هزینه خرید روتر را هم حذف می‌کند، گزینه مناسبی است.