ساده بیاموزیم: راه اندازی یک شبکه کوچک

 

---

در این سری مقاله ها قصد دارم راه اندازی یک شبکه Workgroup (شبکه ای بدون وجود سرور) با تعداد 2 الی 8 کامپیوتر را به شما دوستان عزیز یاد بدم. در این مقاله به زبان بسیار ساده و کاملا عملی راه اندازی شبکه را به شما یاد می دهم.

ارتباط فیزیکی
اولین مسئله ای که در ساختن یک شبکه به آن میرسیم ارتباط فیزیکی بین کامپیوتر ها است.
کامپیوتر اطلاعات را به کارت شبکه میفرستد. کارت شبکه اطلاعات را از طریق کابل به switch میفرستد و switch اطلاعات را از طریق کابل دیگری به کامپیوتر مقصد میرساند.
اجزای فیزیکی شبکه را بشناسیم:
کارت شبکه: ارتباط کامپیوتر را با شبکه برقرار میکند. ممکن است به صورت on-board یعنی روی مادربر باشد و یا ممکن است بصورت یک کارت بر روی اسلات PCI نصب شود.(در این مقاله فرض بر این است که کامپیوتر شما اصلا کارت شبکه ندارد)
کابل شبکه: انواع مختلفی دارد اما آنچه که امروزه بصورت معمول استفاده میشود، کابلی 8 رشته ای است که سوکت هایی مانند سوکت سیم تلفن دارد، کمی بزرگتر که به این نوع سوکت ها RJ45 میگویند. به سوکت های تلفن هم RJ11 میگویند. کابل های شبکه بر اساس سرعت انتقال اطلاعات دارای دسته های گوناگونی هستند اما آنچه که در حال حاضر بطور معمول استفاده میکنند Cat5e نام دارد. این کابل میتواند تا سرعت هزارمگابیت در ثانیه (1000Mbps=1Gbps) اطلاعات را انتقال دهند. البته این کابل با توجه به سرعت دیگر اعضای فیزیکی شبکه، میتواند در سرعت های پایین تر نیز کار کند.
براساس ترتیب رشته ها در دو سر کابل، کابل قابلیت ارتباطی متفاوتی پیدا میکند. به این صورت که کابل Cross میتواند کامپیوتری را مستقیم (بدون نیاز به switch ) به کامپیوتر دیگری وصل کند اما برای اتصال یک کامپیوتر به switch به کابل Straight نیاز داریم.
در اینجا هرگاه از کابل صحبت کردیم منظور یکی از 2 کابل زیر است:
1-Cat5e – Cross
2- Cat5e - Straight
Switch: دستگاهی است که ارتباط کامپیوترها را برقرار میکند. کل اطلاعاتی که در شبکه جابجا میشود به این دستگاه میاد و سپس به مقصد مورد نظر میرود. میتوان switch را مانند مرکز تلفن یک شرکت در نظر گرفت. شما ابتدا به اپراتورتلفن وصل میشوید و سپس او شما را به مقصدتان وصل میکند و یا اگر کسی از بیرون با شما کار داشته باشد ابتدا با اپراتورتلفن ارتباط برقرار میکند و سپس اپراتورتلفن او را به شما وصل میکند.
طراحی
خب ابتدا باید درنظر بگیرید که چه تعداد کامپیوتر را میخواهید به هم وصل کنید. اگر 2 عدد کامپیوتر را بخواهید به هم وصل کنید دو عدد کارت شبکه و یک کابل Cross نیاز دارید.
اگر بیش از دو عدد کامپیوتر را میخواهید در یک شبکه قرار دهید به تعداد کامپیوترها کارت شبکه و کابل Straight و یک عدد switch که دارای تعداد پورت های کافی باشد، نیاز دارید. Switchها از 8 پورت موجود هستند به بالا. شما به تعداد پورت های هر switch میتوانید کامپیوتر به این switch وصل کنید.
چه سرعتی مورد نیاز است؟
گیگابیت: شما میتوانید با خرید تجهیزات شبکه با سرعت گیگابیت (انتقال 1 گیگابیت اطلاعات در یک ثانیه) یک شبکه پرسرعت داشته باشید، البته هزینه این تجهیزات به جز کابل، کمی بالا است و معمولا از این سرعت برای محلی استفاده میشود که تعداد کاربران زیاد است چون این سرعت بسیار بالاتر از سرعت هارد دیسکهای معمولی است! پس همیشه مقدار زیادی از پهنای باند بی استفاده می ماند.یک کارت شبکه با سرعت گیگابیت بیست تا سی هزارتومان است.
صدمگابیت: برای تمامی نیازهای شما کافی است و یا حتی زیاد هم هست. تجهیزات با سرعت صدمگابیت دارای قیمت بسیار مناسبی است. مثلا شما میتوانید کارت شبکه با سرعت صدمگابیت را به قیمت ده هزار تومان بخرید.
به کاربران خانگی و شرکت ها با حجم کاری کم، پیشنهاد میشود برای شبکه خود از تجهیزات با سرعت صدمگابیت استفاده کنند.
اجرا
بعد از تهیه کارت شبکه و کابل Straight به تعداد مورد نیاز و switch ، ابتدا کارتهای شبکه را بر روی کامپیوترهای خود نصب کنید. سپس منبع تغذیه switch را وصل کنید. حال یک سر کابل ها را به کارت شبکه (که اکنون در کامپیوتر نصب شده) و سر دیگر را به switch وصل کنید. چنانچه همه چیز صحیح باشد، چراغ هایی بر روی switch و کارت های شبکه هستند که باید روشن شوند. معمولا این چراغ ها به رنگ سبز هستند.
چنانچه فقط دو کامپیوتر را شبکه میکنید و از switch هم استفاده نمی کنید، کابل Straight مورد نیاز شما نیست. بلکه باید فقط یک عدد کابل Cross تهیه کنید. بعد از نصب کارتهای شبکه بر روی کامپیوترها، یکسر کابل را به این کارت شبکه در این کامپیوتر و سر دیگر را به کارت شبکه دیگر در کامپیوتر دیگر وصل کنید.
اکنون ارتباط فیزیکی برقرار است. مرحله بعد آدرس دهی است.

 

ساده بیاموزیم: راه اندازی یک شبکه کوچک (2)

---

آدرس دهی
بعد از برقراری ارتباط فیزیکی، نوبت به آدرس دهی است. آدرس دهی توسط پروتکل IP انجام میشود. عموم مردم IP را معادل یک عدد میدانند که البته این صحیح نیست.Internet Protocol یک پروتکل برای آدرس دهی نقطه به نقطه می باشد.

IP، یک پروتکل:
برای برقراری ارتباط بین دو کامپیوتر، هردو کامپیوتر باید با پروتکل های یکسانی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اگر یکی با پروتکل IP و دیگری با پروتکلی غیر از IP به شبکه وصل شوند، نمیتوانند یکدیگر را ببینند.
(اگر یک شخص چینی بخواهد با یک فرد ایرانی ارتباط برقرار کند باید فارسی بلد باشد و یا فرد ایرانی بتواند چینی حرف بزند و یا هردو با یک زبان سوم، مثلا انگلیسی با یکدیگر صحبت کنند)

IP، پروتکلی برای آدرس دهی نقطه به نقطه:
مهمترین بخش این پروتکل، "آدرس کلی" است. آدرس کلی شامل دو مقدار است:
1-آدرس اختصاصی: چهار عدد که بین 0 و 255 هستند و بوسیله 4 نقطه از یکدیگر جدا شده اند.
2-Subnet Mask: چهار عدد که بین 0 و 255 هستند و بوسیله 4 نقطه از یکدیگر جدا شده اند.

هر آدرس اختصاصی، یک کامپیوتر را مشخص میکند و هر subnet mask یک شبکه را مشخص میکند. در یک شبکه، آدرس اختصاصی دو کامپیوتر از یک دیگر متفاوت است. یعنی اگر subnet mask دو کامپیوتر یکی بود، باید آدرس اختصاصیشان متفاوت باشد. مثلا دو خانه که هردو در یک کوچه هستند ولی باید پلاکهایشان متفاوت باشد. همه کامپیوترهایی که به یک Switch وصل میشوند، باید در یک شبکه باشند تا بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به عبارت دیگر باید subnet mask هایشان یکی باشد. ولی آدرس اختصاصیشان باید متفاوت باشد.
حال ممکن است دو کامپیوتر در یک شبکه نباشند. یعنی subnet mask هایشان یکی نباشد. خوب واضح است که میتوانند آدرس اختصاصی یکی داشته باشند چون اصلا در یک شبکه نیستند. مثلا دو خانه ممکن است در دو کوچه متفاوت باشد اما پلاکهای هردو یکی باشد.
از اتصال شبکه های مختلف با subnet mask های مختلف ، شبکه های بزرگتر بوجود میاید.
دستگاهی که میتواند دو شبکه با subnet mask های متفاوت را به هم متصل کند، Router نام دارد. پس پروتکل IP آدرس دهی نقطه به نقطه را انجام میدهد.

اما مسئله به همین سادگی هم نیست! در یک شبکه که با یک Switch کامپیوتر ها به هم وصل هستند، علاوه بر subnet mask باید قسمتی از آدرس اختصاصی نیز یکی باشد. این که چه مقدار از آدرس اختصاصی باید یکی باشد را همان subnet mask مشخص میکند.
پس در یک شبکه، هم باید subnet mask یکی باشد و هم آن مقداری از آدرس اختصاصی که subnet mask مشخص میکند.

در شبکه های خصوصی درون خانه و یا شرکت ، میتوانید از آدرسهای زیر استفاده کنید:

آدرس اختصاصی از 192.168.0.1 تا 192.168.0.254 با subnet mask: 255.255.255.0
در این حالت میتوانید تا 254 عدد کامپیوتر را به یک Switch وصل کنید و همگی با یکدیگر ارتباط داشته باشند. (البته یک switch که نه، مجموعه ای از چندین switch که به یکدیگر وصل شده اند)
در اینجا شما میتوانید قسمت چهارم آدرس اختصاصی را در هر کامپیوتر از 1 تا 254 تغییر دهید اما سه قسمت اولی یعنی 192.168.0 را در تمام کامپیوترها باید یکسان نگه دارید. علاوه بر این باید subnet mask هم در همه کامپیوتر ها یکی باشد. خب حالا اگر بخواهیم کامپیوتر ها را با استفاده از آدرسهای گفته شده شبکه کنیم خواهیم داشت:

کامپیوتر اول: 192.168.0.1 / 255.255.255.0
کامپیوتر دوم: 192.168.0.2 / 255.255.255.0
کامپیوتر سوم: 192.168.0.3 / 255.255.255.0
و به همین ترتیب تا
کامپیوتر آخر: 192.168.0.254 / 255.255.255.0

اگر چنانچه در قسمت های "192.168.0" و یا "255.255.255.0" تغییری اجاد کردید، باید این تغییر را در تمامی کامپیوترها بوجود آوردید تا ارتباطشان برقرار بماند.
بوسیله آدرسهای گفته شده شما میتوانید به راحتی تعدادی کامپیوتر را شبکه کنید اما بدانید که محاسبات این آدرسها و subnet mask ها در مبنای 2 (صفر و یک) انجام میشود و البته محاسبات پیچیده ای است.
تنظیم آدرس:
برای تنظیم کردن آدرسها بروید به:Start à Runàncpa.cpl
بر روی کارت شبکه کلیک راست کنید و گزینه آخر، Properteis، را انتخاب کنید.
در اینجا تعدادی نوشته وجود دارد که در کنارشان یک مربع و علامت تیک درون آن قرار دارد.
از بین این نوشته ها ،(Internet Protocol (TCP/IP، را انتخاب کنید و کلید Properties را بزنید.
گزینه Use the following IP adrress را انتخاب کنید و در مربع اول آدرس اختصاصی و در مربع دوم subnet mask را وارد کنید.
کلید OK را بزنید و پنجره ها را ببندید.
آیا آدرس دهی درست است؟
ابتدا اطمینان حاصل کنید ارتباط فیزیکی برقرار است.
حال برای اینکه کنترل کنید و مطمئن شوید آدرس دهی را درست انجام داده اید:
اگر از ویندوز اکس پی سرویس پک 2 استفاده میکنید، ابتدا در control panel بروید و Windows Firewall را اجرا کنید. گزینه off را انتخاب کرده و کلید OK را بزنید و خارج شوید. چنانچه از برنامه دیواره آتش دیگری مانند Norton نیز استفاده میکنید، کلا آنرا خاموش کنید.
حال بروید به StartàRunàcmd
یک پنجره شبیه به محیط DOS باز میشود. در این پنجره عبارت "Ping" را بنویسید. یک فاصله بدهید (space) و سپس آدرس اختصاصی کامپیوتر دیگری را در شبکه بنویسید. دکمه Enter را بزنید.
مثلا داریم:
کامپیوتر اول: 192.168.0.1 / 255.255.255.0
کامپیوتر دوم: 192.168.0.2 / 255.255.255.0
در کامپیوتر اول باید بنویسیم: "Ping 192.168.0.2" سپس دکمه Enter را بزنیم.
با این کار در واقع 4 بسته به حجم 32 بایت به کامپیوتر دوم میرود و بر میگردد. چنانچه ارتباط فیزیکی و آدرس دهی درست انجام شده باشد، وقتی شما این عبارت و در ادامه دکمه Enter را میزنید، باید پیغام زیر برای 4 مرتبه پشت سر هم به نمایش در آید.
Reply from 192.168.0.2: bytes=32 time<1ms TTL=128
البته بر اساس نوع ارتباط فیزیکی، ممکن است اعداد و ارقام با این چیزی که من نوشته ام متفاوت باشد اما صورت کلی پیام باید همین باشد.
چنانچه پیام هایی غیر از این نمایش داده شد، اشکالی در ارتباط فیزیکی و یا آدرس دهی و یا تنظیمات دیواره آتش (Firewall) وجود دارد.
بعد از آدرس دهی، نوبت به برقراری ارتباط از طریق ویندوز می رسد.
پایان قسمت دوم
(در مباحث تخصصی، نام های "آدرس کلی" و "آدرس اختصاصی" بکار برده نمی شود. در اینجا صرفا جهت مجزا نمودن این دو مفهوم، از این نامها استفاده شده است)
(خب با دستور Ping آشنا شدید. حالا فهمیدید اسم کاربری من یعنی چی. البته 127.0.0.1 یک آدرس ویژه است برای کاربردی ویژه و معنی خاص خودش را دارد. )